masz zapisywać fakty
masz ocalać pamięć
wiersz ma być dokumentem
porzuć piękne słowa (…)
zastrzeleni górnicy
tobie swój głos oddali
tylko tak mogą mówić
tylko tak mogą krzyczeć

                                Leszek Szaruga

            Ogłoszenia stanu wojennego, było potężnym uderzeniem w Polaków przez ich władze, zaraz po wybuchu radości i wolności w związku z powstaniem Solidarności, było ciosem trudnym do zaakceptowania. Przypadająca w tym roku 40 rocznica tego smutnego wydarzenia, jakim było wprowadzenie stanu wojennego, sprawiła, że zorganizowaliśmy w bibliotece Bursy wystawę pamiątek z okresu lat 80-tych XX wieku p.t. ”Bibuła” w oparciu o zbiory prywatne. Są to rekwizyty drukarskie, prasa, książki wydawane i kolportowane  przez podziemie PRL, przede wszystkim  w Lublinie.

W systemie komunistycznym prasa stanowiła jedno z głównych narzędzi indoktrynacji, a zarazem zniewolenia społeczeństwa. Nadzór nad nią sprawowali wysocy dygnitarze partyjni, a cały proces jej powstawania i funkcjonowania był ściśle kontrolowany i poddany reżimowi systemu i panującej ideologii, zarówno jeśli chodzi o profil tematyczny, autorów i przekazywane treści, jak i samą produkcję oraz sposób i zasięg dystrybucji. Po wprowadzeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku, stało się jasne, że tylko oficjalnie istniejące media mogą ukazywać rzeczywistość. Środowiska opozycyjne ze swoimi wydawnictwami muszą zejść do podziemia. Pierwsze podziemne gazetki pojawiły się już następnego dnia po wprowadzeniu stanu wojennego (14 XII we Wrocławiu wydany został pierwszy podziemny numer „Z dnia na dzień”). I tak się owe wolne wydawnictwa rozwijały, trwały, pomimo represji ze strony władzy. W okresie PRL do 1989 r. ukazywało się nielegalnie kilka tysięcy tytułów prasy podziemnej. Był to fenomenem na skalę światową. Nigdzie indziej zjawisko to nie rozwinęło się na tak szeroką skalę, w które zaangażowane było aż tak wielu ludzi. Były to serwisy informacyjne, ale i poważne kwartalniki społeczno-polityczne oraz kulturalne oraz literatura twórców: poetów, pisarzy, publicystów tzw. drugiego obiegu, często wydawana poza krajem, na emigracji. Niektóre wydawnictwa miały zasięg swojego zakładu pracy, inne całej aglomeracji a nawet ogólnokrajowy. Nikt nigdy nie obliczył, ile osób zaangażowało się w działalność drugiego obiegu wydawniczego, ale spokojnie można szacować, że były to dziesiątki tysięcy osób. Do dziś niestety często anonimowych i  zapomnianych.

Gdy tak siedzimy nad bimbrem
Ojczyzna nam umiera
Gniją w celach koledzy
Wolno się kręci powielacz

Drukujemy ulotki
O tym, że jeszcze żyjemy
Grozi nam za to wyrok
Dziesięciu lat więzienia

Gdzieś niedaleko
Patrol jednego z nas zatrzymał
Pijemy jego zdrowie
W więzieniu to mu się przyda

                               Leszek Szaruga

Pamiętamy! Szanujemy!