Życie z nastolatkiem nie jest proste. Przychodzi taki okres w jego i twoim życiu, kiedy zaczyna mieć przed tobą tajemnice; rówieśnicy stają się ważniejsi niż nauka i rodzina, a twoje porady odbierane są jako „ględzenie”. Wtedy często zaczynają się problemy z jakąkolwiek komunikacją, gdyż wszystko, co wypływa z twoich ust, trafia na nieokreśloną przeszkodę i nie dociera do twojego dziecka. Można to porównać do tego jakbyście rozmawiali w dwóch odrębnych językach. Co wtedy robić? Wystarczy znaleźć odpowiedzi na 3 pytania: kiedy? jak? i co mówić? Wtedy rozmowy z naszym dzieckiem będą skuteczniejsze oraz przyjemniejsze dla nas i dla niego.
Kiedy? – W dobie dzisiejszych czasów zaganiania za pieniądzem, pracy, w świecie technologii ciężko jest znaleźć czas na wspólne chwile razem i zapominamy jak jest to istotne w budowaniu relacji i komunikacji z naszym dzieckiem. Alternatywą może być rozmowa choćby przy posiłku lub w czasie jazdy samochodem.
Jak? – Nastolatki dokładnie wiedzą, kiedy słuchamy ich z uwagą a kiedy od niechcenia. To może być jedna z przyczyn, która powoduje, że dziecko nie podejmuje prób rozmowy. Musimy nauczyć się słuchać, nie przerywać i nie pouczać w trakcie wypowiedzi, gdyż to spowoduje, iż komunikacja będzie jednostronna a tego chcemy uniknąć. Młodzi ludzie mają niewiarygodnie dużo przemyśleń, wątpliwości, pytań i problemów. Kolejnym problemem są nerwy. W tym okresie psychika dziecka jest szczególnie wrażliwa. Pojawia się zmienność nastrojów i musimy być tego świadomi. W jednej chwili płaczą, a za chwilę śmieją się. Zjawisko to można wytłumaczyć, ponieważ jest ono ściśle związane z dojrzewaniem. Pomimo iż mamy w domu fizycznie prawie dorosłego syna czy córkę, psychicznie przechodzi on jeden z najtrudniejszych okresów. W dodatku sam czasami nie wie, co się z nim dzieje. Dlatego niezwykle ważna jest nasza cierpliwość.
Co mówić? – Chwal dziecko nawet za drobne osiągnięcia. I nie chodzi tu tylko o wyniki w nauce, ale o to, że zrobił coś sam z własnej woli. Pochwała i poczucie, że rodzic docenia podejmowane wysiłki, poprawia samoocenę i pewność siebie. Dziecko z takimi rozwiniętymi cechami nie boi się mieć własnego zdania i nie będzie aż tak podatne na wpływy środowiska rówieśników. Zanim powiesz coś w złości, zastanów się 10 razy. Możesz powiedzieć coś przykrego, o czym jutro zapomnisz, a twoje dziecko nie. Jeśli nieustannie słyszy, że wszystko robi źle i do niczego się nie nadaje, w końcu w to uwierzy. Tematów rozmowy są miliony. Jednak pamiętaj, jeśli jedynym tematem rozmów będą postępy w szkole, za jakiś czas, mur między wami będzie o kilka cegieł wyższy. Im wcześniej zaczniesz budować relacje z dzieckiem tym lepiej. Nie pozwól na przerwanie tego, co udało Ci się zbudować przez wcześniejsze lata.
Dekalog jak rozmawiać z nastolatkiem:
- Znajdź czas na rozmowę.
- Słuchaj uważnie.
- Nie przerywaj.
- Nie oceniaj.
- Nie krytykuj.
- Nie narzucaj swojego zdania (skutek będzie odwrotny).
- Nie krzycz – nerwy są złym doradcą.
- Rozmawiaj o wszystkim, nie tylko o ocenach i zachowaniu.
- Chwal i doceniaj dziecko za każdą jego inicjatywę.
- Jeśli nie wiesz, co powiedzieć, poczekaj, zastanów się i powiedz, jak już będziesz wiedział.