15 kwietnia – Światowy Dzień Sztuki

15 kwietnia przypada Światowy Dzień Sztuki. Upamiętnia on dzień urodzin wielkiego artysty Leonardo da Vinci uznawanego za symbol wolności tworzenia i prawdziwego człowieka renesansu.

Święto zostało ustanowione przez IAA (International Associtation of Art) w 2011 roku. Celem obchodów jest promowanie sztuki i zwiększanie świadomości społeczeństwa wobec dziedzin kultury i sztuki. Od wieków sztuka była różnie pojmowana, zmieniały się kanony piękna, które wyznaczały dalszą drogę rozwoju tej dziedzinie.   

W tym dniu przyjrzyjmy się trochę lubelskiej sztuce…

Lubelskie jest jednym z najzasobniejszych w kraju regionów pod względem liczby obiektów i zespołów zabytkowych. Wiele jest dawnych magnackich zamków i pałaców, ziemiańskich rezydencji, szlacheckich dworów, m.in. w Lublinie, Kozłówce, Puławach, Radzyniu Podlaskim, Janowcu i Krupem. Są one pamiątkami po polskich rodach: Zamoyskich, Lubomirskich, Radziwiłłach, Czartoryskich, Sobieskich, Tarnowskich, Firlejach, Sapiehach. Muzeum Zamoyskich w dawnej rezydencji tego rodu w Kozłówce koło Lubartowa należy do czołówki najpopularniejszych muzeów w Polsce. Liczne zabytki architektury sakralnej różnych wyznań: kościoły, cerkwie, dawne synagogi, są z kolei przykładem przenikania wielu kultur i religijnej tolerancji. Najwybitniejszym obiektem sakralnym regionu jest gotycka Kaplica Trójcy Świętej na Zamku w Lublinie z wnętrzem w całości pokrytym rusko-bizantyjskimi freskami z pocz. XV w. Typowe dla regionu są kościoły tzw. renesansu lubelskiego, bogato zdobione. Centrum kulturalnym regionu jest Lublin. Działalność prowadzi tu kilkanaście teatrów, w tym: Teatr im. J. Osterwy, Teatr Muzyczny oraz Teatr im. Ch. Andersena. Po wielu latach niebytności na kulturalnej mapie Lublina, w 2012 r. swoją działalność wznowił Teatr Stary. Od lat działają też, znane na całym świecie, teatry alternatywne: Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, Scena Plastyczna KUL, Teatr Provisorium czy Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN. Lublin jest gospodarzem teatralnych imprez – Międzynarodowego Festiwalu Konfrontacje Teatralne i Międzynarodowych Lubelskich Spotkań Teatrów Tańca, Gardzienice zapraszają na Akademię Praktyk Teatralnych, w Puławach odbywają się Ogólnopolskie Spotkania Lalkarzy, a w Zamościu Lato Teatralne.           

Perłą lubelskiego dziedzictwa są z pewnością są freski w Kaplicy św. Trójcy – powstałe w 1418 roku malowidła wschodnie, zwane rusko-bizantyńskimi. Spośród późniejszych, siedemnastowiecznych zabytków wyróżnia się fresk zdobiący kopułę kaplicy Świętego Krzyża (zwanej Tyszkiewiczowską)  w kościele lubelskich dominikanów. Malowidło przedstawiające Sąd Ostateczny ilustruje kontrreformacyjne nastroje i jest dziełem malarza lubelskiego, Tomasza Muszyńskiego. Można by jeszcze długo mówić  i pisać o sztuce i dziedzictwie kulturowym naszego regionu, dlatego zachęcamy szczególnie w tym dniu do kilku chwil refleksji, zapoznania się z malarstwem, sztuką, rzeźbą zabytkami regionu. Pamiętajmy, że

Świat bez sztuki naraża się na to, że będzie światem zamkniętym na miłość jak mawiał Jan Paweł II.